KeeK op de WeeK 45- Van PTSS naar ACT…

Allereerst iedereen bedankt voor de berichtjes en privé berichtjes over hoe het met mijn gezondheid gaat. Ik ga jullie er wat meer over vertellen, want naast die nare longontsteking is er meer aan de hand en daar heb ik al een lange tijd behoorlijk  last van. Ik ben een paar weken geleden naar de huisarts geweest omdat ik de laatste tijd “niet zo lekker in mijn vel zit.” Zelf dacht ik aan een burn-out, een depressie of zoiets dergelijks. De huisarts luisterde naar mijn verhaal en hij dacht direct aan PTSS. Wat het allemaal betekent en alles wat ermee te maken heeft, ik ga het jullie allemaal uitleggen in deze (hopelijk overzichtelijke en lange!) blogpost.

Is het een privé kwestie omdat het een psychisch probleem is? Nee, ik vind van niet. Ik hoef mij er ook niet voor te schamen en jullie kennen mij inmiddels, ik ben een open boek wat veel dingen betreft. Al zal ik nooit alles over mijn leven online vertellen, er zijn dingen die echt privé zijn en ook zullen blijven. Maar in dit geval denk ik dat ik vast niet de enige ben en wellicht kunnen wij elkaar helpen, tips geven of wat dan ook. Misschien heeft iemand ervaring met onderstaande behandelingen. Laat het mij weten, in een reactie of eventueel per mail. Ik lees op internet wel veel over diverse behandelingen, maar er is bar weinig te vinden hoe mensen het zelf ervaren hebben.

Wat is PTSS?

PTSS staat voor posttraumatische-stressstoornis. Een posttraumatische stress-stoornis (PTSS) is een lange, heftige stressreactie op een schokkende gebeurtenis: een trauma. Je krijgt last van constante stress, voelt je extra waakzaam en je krijgt allerlei lichamelijke klachten. Je voelt je snel bedreigd en trekt je terug. Je verliest grip op je dagelijkse leven.

De symptomen:

• 1-Terugkerende, onvrijwillige en pijnlijke herinneringen aan de gebeurtenis
• 2-Nachtmerries
• 3-Flashbacks
• 4-Last hebben van prikkelbaarheid en woede-uitbarstingen (zonder goede reden)
• 5-Roekeloos of zelfdestructief gedrag
• 6-Concentratieproblemen
• 7-Overdreven schrikachtig zijn
• 8-Altijd waakzaam zijn
• 9-Moeite hebben met in- of doorslapen of onrustig slapen
• 10-Een aanhoudende negatieve stemming hebben (zoals angst, boosheid, schuldgevoelens, schaamte)
• 11-Duidelijk minder geïnteresseerd zijn in het doen van belangrijke activiteiten;
• 12-Het gevoel hebben minder verbonden te zijn met anderen en je sociaal terugtrekken
• 13-Moeite hebben met het ervaren van positieve emoties (zoals geluk, tevredenheid of liefde)
• 14-Vermijdingsgedrag. Bron: Mentaal Beter

Waarom dacht de huisarts aan PTSS?

Zoals jullie weten ben ik in 2017 opgenomen in het ziekenhuis (IC) met een dubbele longontsteking. Ik ben daar “goed” uit gekomen, het had ook heel anders kunnen aflopen. Dan zat ik dit niet te typen en daarmee bedoel ik dat het einde verhaal had kunnen zijn. Een opname op de Intensive Care kan voor veel mensen een heel heftige ervaring zijn. In mijn geval was het wakker worden en het beseffen dat ik ∗mijn armen en benen niet meer kon bewegen behoorlijk angstaanjagend.

Andere dingen die traumatisch/eng waren:

• Niet mogen drinken= Het gevoel dat je uitgedroogd bent.
• Het afzuigen van slijm uit mijn longen= Het gevoel dat je stikt
• Hallucinaties/delier= Levensechte dromen die alles te maken hadden met mijn ziekte/ziekenhuisopname (in mijn geval dan). Een delier komt vooral voor bij kwetsbare (zieke) ouderen die in het ziekenhuis liggen. Voor de opname kan de oudere nog helder van geest zijn, maar tijdens het verblijf in het ziekenhuis kan dit plotseling veranderen.
• Het niet meer kunnen praten (Ook door de buis van de beademing die in mijn luchtpijp zat, eerst was mijn stem weg, daarna piepte ik maar wat). Tegelijk en langer daarna kreeg ik sondevoeding, dus ook een slang in mijn slokdarm = Ik kon niet communiceren met de arts, verplegend personeel en familie.

∗IC- verworven spierzwakte.

Deze uitleg vond ik over het niet meer kunnen bewegen. Ik kan het niet beter uitleggen dan met dit filmpje.

Je hebt geen idee hoe vermoeiend alles was. Toen ik later terug kwam in ziekenhuis Rivierenland in Tiel mocht ik aan tafel eten. (Ik lag eerst in Tiel, daarna werd ik overgebracht naar Radboud Nijmegen en daarna weer terug). Ik kreeg geen hap door mijn keel en de paar stapjes naar de tafel voelde loodzwaar aan. Gelukkig waren Jeroen en Tom er altijd bij.

Het filmpje klopt bijna helemaal. Thuis kreeg ik geen verder begeleiding, ook de huisarts heb ik niet gezien. Misschien omdat ik mijzelf ontslagen had uit het ziekenhuis? Afijn, samen oefenen met Jeroen ging ook goed en onze douche heeft van die handvatten voor mensen die slecht ter been zijn. En met een rollator kon ik veilig heen en weer lopen.

PICS en PTSS

Zo, de volgende afkorting om het makkelijk te maken, ahum…

PICS staat voor het Post-Intensive-Care-Syndroom en omvat een aantal gezondheidsklachten die algemeen voorkomen bij patiënten die een levensbedreigende ziekte en een opname op een IC hebben overleefd. 

Psychische problemen bij die bij PICS passen zijn:

• Angst
• Depressie
• PTSS (posttraumatische-stressstoornis)

Wist je dat elk uur in Nederland 9 tot 10 ernstig zieke mensen op een IC opgenomen worden? 80% van deze 80.000 patiënten per jaar overleeft en gaat een lange en moeizame periode van herstel tegemoet.

Kunnen jullie het nog een beetje volgen? Het is ook best ingewikkeld. (in het filmpje hebben ze het over een logopediste en fysiotherapeut aan huis, die heb ik ook niet gezien)

Terug naar de PTSS

Behalve punt 5 van de symptomen over PTSS klopt het aardig. Ik dacht eerst aan een depressie. En ik kreeg de spreekwoordelijke knoop in mijn maag als ik aan mijn blog moest werken. (een Burn-Out?). Als ik al naar mijn bureaustoel keek, dan voelde ik mij gewoon een beetje misselijk worden. Komt bij dat ik lang zitten door de ischias niet verdraag, het schiet dan helemaal niet op.

Angstig

In de auto, als het druk op de weg is dan wil ik het liefst weer terug naar mijn veilige huis. Op de fiets naar de stad gaan moet soms, omdat ik bv. naar de apotheek moet, maar soms duurt het een eeuwigheid voordat ik eindelijk onderweg ben. Ik ben dan bang dat ik niet uitkijk en aangereden word door een auto. Bizar.

De puf is eruit

Dingen waar ik vroeger blij om werd raken mij minder. Meer een vlak gevoel heb ik daarbij. Ik zie er soms als een berg tegenop om naar een beauty event te gaan. Terwijl dat een van de leukste bijkomstigheden is van het bloggen. Het liefst blijf ik thuis, lekker in mijn pyjama/badjas. Terwijl ik tutten met make-up eigenlijk heel leuk vind om te doen. Maar ik heb steeds het gevoel dat ik er dan nog triester/slechter uitzie… Raar, hè?

De huisarts stelde voor dat ik naar een psycholoog ging die met EMDR werkte…

Wat is EMDR?

Eye Movement Desensitization and Reprocessing, afgekort tot EMDR, is een therapie voor mensen die last blijven houden van de gevolgen van een schokkende ervaring, zoals een ongeval, seksueel geweld of een geweldsincident. 

De therapeut zal vragen aan de gebeurtenis terug te denken, inclusief de bijbehorende beelden, gedachten en gevoelens. Eerst gebeurt dit om meer informatie over de traumatische beleving te verzamelen. Daarna wordt het verwerkingsproces opgestart. De therapeut zal vragen de gebeurtenis opnieuw voor de geest te halen. Maar nu gebeurt dit in combinatie met een afleidende stimulus. In veel gevallen is dat de hand van de therapeut of door geluiden die door middel van een koptelefoon afwisselend links en rechts worden aangeboden . De therapeut zal de cliënt vragen wat er in gedachten naar boven komt. EMDR brengt doorgaans een stroom van gedachten en beelden op gang, maar soms ook gevoelens en lichamelijke sensaties. De cliënt wordt na gevraagd zich te concentreren op de meest opvallende verandering. Bron: GGZ

Dat klonk op zich prima, maar ik zou niet weten waar te beginnen. En dan moet je echt alle nare herinneringen weer terughalen. Best knap dat je hersenen vervelende gebeurtenissen als het ware in een ander vakje/deel van je hoofd kunnen verplaatsen… Zodat het meer naar de achtergrond verdwijnt.

Naar de psycholoog

Vorige week ben ik naar de psycholoog geweest en mijn verhaal gedaan. Online had ik al een hele vragenlijst ingevuld dus eigenlijk wist hij al wat er speelde. Toen ik vertelde dat ik het verhaal over mijn ziekenhuisopname in mijn blog had verteld en dat ik zelf al linkjes had gelegd tussen de hallucinaties en wat ik echt meemaakte kreeg ik een compliment dat ik eigenlijk de boel al goed had verwerkt. Ik kon goed “linkjes” leggen…

Toen ik het over mijn pijnklachten had stelde hij iets totaal anders voor namelijk dat ik moest leren leven met de (fysieke) pijn die ik had. Zoiets had ik al eens eerder gehoord van mijn huisarts maar toen wilde ik er niet aan. Want ik ben zo iemand die eerst wil weten waarom ik zoveel pijn heb en daar wil ik iets aan doen. Maar omdat er geen duidelijke oorzaak te vinden is (en eerlijk gezegd mag er van mij best meer onderzoek gedaan worden dan een foto van mijn rug en bloedonderzoek ) vond de psycholoog het verstandig dat ik de ACT therapie ging volgen.

Wat is ACT?

ACT staat voor Acceptance and Commitment Therapy. Dit is een gedragstherapie die cliënten helpt om op een flexibele manier om te gaan met de obstakels die ze tegenkomen (Acceptance), zodat men kan blijven investeren in de dingen die ze écht belangrijk vinden (Commitment). ACT bestaat uit zes verschillende processen.

ACT is erkend als evidence based therapy voor de depressieve-stoornis, verschillende angststoornissen, dwangstoornis, psychose en chronische pijn. Tevens is ACT effectief gebleken bij het vergroten van het algemeen welzijn van een cliënt. Bron: https://www.actinactie.nl/wat-is-act/

Dit filmpje liet de psycholoog aan mij zien en ik begreep direct de gedachte erachter. Het is overigens een heel grappig filmpje! (Let op buurman Brian achter het raam, haha, dat hoofd!)

Het heeft ook wat met mindfullness te maken en een tijd geleden heb ik daar al een cursus over gevolgd. Ik begrijp het principe wel, maar ik blijf sceptisch in hoeverre ik daarvan op zal knappen. Moet ik de pijn weg denken? Ik begrijp dat je de pijn niet moet laten overheersen, want je kwaliteit van leven, het doen van leuke dingen zet je opzij omdat je altijd bezig bent met het zoeken naar een oplossing en hoe je de pijn kan stillen.

Zelfhypnose?

Ook stelde hij voor dat ik leerde om zelfhypnose toe te passen, althans, via iemand die daarin gespecialiseerd is. Samen met ACT lijkt mij dat wel een goed idee. Want ik heb geen flauw idee hoe ik anders de pijn kan verdragen.

Ik gebruik wel vaak het woord pijn, haha. Pijn, pijnlijk…Argh..

Ik heb aan de ene kant vertrouwen in wat de psycholoog voorstelt, aan de andere kant vraag ik mij af of deze methode (ACT) ook goed werkt voor mij.

Zal het echt helpen? Natuurlijk is er veel wetenschappelijk onderzoek verricht, maar denk eens aan de shock therapie/ massage therapie (vibrators) die “hysterische” vrouwen in de 19de eeuw kregen. Volgens hen leed 75% van de vrouwen aan enige vorm van hysterie. Toen waren ze er ook van overtuigd dat dat de juiste behandeling was. Om maar iets te noemen.

Vage klachten

Mijn arts zal mij af en toe vast een zeur vinden, maar pijnklachten waar geen aantoonbaar bewijs voor is blijft natuurlijk een “vage” klacht. Je kan bij wijze van spreken beter je arm breken of een bloedende wond hebben. Dan is het duidelijk wat er aan de hand is.

Hij stelde voor dat ik ook naar de pijnpoli ging. Ik hoop niet op nog meer gesprekken met een psycholoog, want daar heb ik eerlijk gezegd weinig zin in. Voor mijn gevoel een beetje dubbelop. En zeker geen sacrale epidurale injectie meer! Ik barst nog steeds van de pijn in mijn bil, uitstralend naar mijn been, maar ik vond die kl*%^&te injectie pure horror. En het hielp niet eens.

Afijn, we gaan het zien. Over een maand weer naar de psycholoog en dan beginnen we met ACT. Ik hoop echt dat het hem lukt dat ik voor de zelfhypnose ook terecht kan. Ik heb al op internet wat informatie opgezocht en wat YouTube filmpjes uitgeprobeerd met “zelfhypnose tutorials”, maar het zal niet meevallen om mij in een of andere trance te krijgen. Ik voel niet dat ik super ontspannen ervan word of lekker weg zak in een zacht bed. (Ik moet wel een nieuw matras, de mijne is doorgezakt, haha). Misschien ben ik te nuchter of te snel afgeleid voor dat soort dingen.

Een heel verhaal hè mensen, maar mijn griep/longontsteking en die rotpijn zorgde ervoor dat ik nu echt alles aan wil grijpen om weer grip te krijgen op mijn leven en gezondheid. Om weer lekker te kunnen genieten van de leuke dingen. En niet van pijn naar pijn, van pil naar pil te leven. Ik weet dat je niks aan mij merkt en je zal ook uiterlijk niks geks aan mij zien. Ik zie het zelf wel, als er een foto van mij wordt gemaakt dan kijk ik als een boer met kiespijn.

Afronding

Ik ging er dus helemaal vanuit dat er aan de PTSS gewerkt zou worden en nu ligt de nadruk op de pijn. Eigenlijk wel goed, al had ik zelf het idee dat het een met het ander te maken had. Dus dat de pijn kwam door gebeurtenissen uit het verleden. Nu staat pijn therapie op de eerste plaats (en in dit geval het acceptance and commitment deel). Als die therapie werkt is dat natuurlijk voor mij het best, dan komt het plezier vanzelf ook weer terug.

Bedankt voor het lezen en ik hou jullie op de hoogte! Tips zijn welkom en mocht je zelf ervaring hebben met iets waarover ik het had, schroom niet om het te delen of mij een berichtje te sturen!

Fijne zondag!